آیا استرس میتواند باعث کمردرد شود؟
- بابک گنجهای
- مطالب پزشکی

شواهد معتبر نشان میدهد که استرس مزمن میتواند منجر به درد مزمن شود و بالعکس؛ برای بسیاری از افراد، این مسئله به صورت کمردرد بروز میکند.
مطابق با یک مطالعه در سال ۲۰۲۱، استرس مزمن در نهایت باعث اختلال در عملکرد کورتیزول و مشکلات در پاسخ التهابی بدن میشود. اختلال در کورتیزول و التهاب، منجر به استرس اکسیداتیو، آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد، آسیب یا پیری سلولی و تحلیل رفتن بافتها میشود؛ عواملی که همگی میتوانند درد مزمن ایجاد کنند.
علاوه بر این، تحقیقات معتبر نشان دادهاند که استرس تأثیر مستقیمی بر پردازش درد در بدن دارد.
به طور کلی، استرس میتواند از چندین راه به کمردرد منجر شود:
گرفتگی عضلات: استرس میتواند باعث انقباض عضلات کمر شده و در نتیجه موجب سفتی و درد شود.
افزایش حساسیت به درد: استرس میتواند بدن را نسبت به درد حساستر کند. تحقیقات نشان میدهد که رویدادهای مهم زندگی میتوانند تغییراتی در سیستم لیمبیک و انتقالدهندههای عصبی مرتبط ایجاد کنند که این تغییرات بر مکانیزمهای مهار درد اثر میگذارند.
التهاب: استرس مزمن میتواند باعث بروز التهاب در سراسر بدن از جمله در ناحیه کمر شود و درد ایجاد کند.
وضعیت نامناسب بدن: در زمان استرس، الگوی تنفس تغییر میکند و شانهها به سمت بالا جمع میشوند که این امر میتواند باعث فشار و کشیدگی در ناحیه وسط و بالای کمر شود.
کاهش جریان خون: در شرایط استرسزا، عروق خونی ممکن است منقبض شوند و جریان خون به عضلات کمر کاهش یابد که میتواند منجر به درد شود.
یک تحلیل بر روی ۸,۴۷۳ نفر نشان داد که استرس شدید با افزایش ۲.۸ برابری خطر ابتلا به کمردرد مزمن در مقایسه با جمعیت عمومی مرتبط است.
مطالعه دیگری بر روی ۷۷ مأمور تحقیق پلیس نیز نشان داد که استرس ارتباط معناداری با درد عضلانی-اسکلتی در قسمت بالای بدن دارد. البته این مطالعه خاص، ارتباطی بین استرس و کمردرد پایین پیدا نکرد.
کمردرد ناشی از استرس چه حسی دارد؟
کمردرد ناشی از استرس در افراد مختلف متفاوت است و بسته به محل درد، میتواند به شکلهای مختلفی ظاهر شود.
کمردرد در ناحیه پایین معمولاً با درد مبهم یا تیز، خشکی یا اسپاسم عضلانی مشخص میشود و ممکن است به پاها یا باسن نیز منتشر شود.
در مقابل، درد در قسمت بالای کمر ممکن است به صورت احساس سوزش، تیر کشیدن یا احساس گرفتگی و فشار بین تیغههای شانه بروز کند. در برخی موارد، درد قسمت بالایی کمر میتواند باعث درد در بازوها یا قفسه سینه نیز شود.
چگونه بفهمیم که کمردرد ناشی از استرس است؟
تشخیص اینکه کمردرد دقیقاً ناشی از استرس باشد، دشوار است، زیرا کمردرد میتواند دلایل متعددی داشته باشد. با این حال، برخی نشانهها میتوانند احتمال استرسی بودن درد را نشان دهند:
استرس جسمی یا عاطفی: اگر اخیراً تحت فشار شدید جسمی یا روانی بودهاید، مثلاً به دلیل شغل پراسترس یا مشکلات عاطفی، ممکن است کمردرد شما با استرس مرتبط باشد.
شروع تدریجی درد: اگر درد کمر شما به تدریج و در طول زمان ایجاد شده است و ناگهانی نبوده، این میتواند نشانهای از گرفتگی عضلات ناشی از استرس باشد.
نبود علائم دیگر: اگر علائمی مانند بیحسی، گزگز یا ضعف عضلانی ندارید و شدت دردتان زیاد نیست، ممکن است علت درد، استرس باشد.
درد متناوب: کمردرد ناشی از استرس معمولاً بسته به میزان استرس شما کم و زیاد میشود، در حالی که درد ناشی از آسیب یا بیماری معمولاً مداومتر است.
بهبود با تکنیکهای کاهش استرس: اگر با انجام فعالیتهایی مانند ورزش، تمرینات تنفسی یا مدیتیشن، درد شما کاهش پیدا کند، احتمالاً کمردرد شما به استرس مربوط میشود.
کمردرد ناشی از استرس چقدر طول میکشد؟
مدت زمان کمردرد ناشی از استرس بسته به عوامل مختلف میتواند متفاوت باشد. در برخی موارد، این نوع درد ممکن است طی چند روز تا چند هفته خودبهخود بهبود یابد. اما اگر استرس زمینهای برطرف نشود، ممکن است درد ماندگار شده یا حتی با گذشت زمان شدیدتر شود.
برخی تحقیقات نشان میدهد که استرس میتواند پیشبینیکنندهی بروز کمردرد در آینده باشد. در یک مطالعه بر روی ۵۸۸ نفر مشخص شد که طی پیگیری دو ساله، انواع خاصی از استرس به عنوان عوامل خطر برای شدت کمردرد و ناتوانی مرتبط با آن شناخته شدهاند:
تمایل به نگرانی مداوم
انزوای اجتماعی
درگیریهای اجتماعی
احساس استرس طولانیمدت
چگونه میتوان کمردرد ناشی از استرس را تسکین داد؟
روشهای مختلفی برای کاهش کمردرد ناشی از استرس وجود دارد، از جمله:
مصرف مسکنها: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil) یا استامینوفن (Tylenol) میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
گرمادرمانی: استفاده از گرما در ناحیه درد میتواند باعث شل شدن عضلات و کاهش درد شود. میتوانید از پد حرارتی، بطری آب گرم یا یک حمام آب گرم استفاده کنید.
ماساژ: ماساژ دادن ناحیه آسیبدیده میتواند به کاهش تنش عضلانی و تسکین درد کمک کند. میتوانید از تکنیکهای ماساژ خودکار استفاده کنید یا به یک ماساژور حرفهای مراجعه کنید.
حرکات کششی: انجام حرکات کششی مخصوص کمر، مانند حرکت “زانو به سینه” و حرکت “گربه-گاو”، میتواند به کاهش گرفتگی عضلات کمر کمک کند.
نکاتی برای کاهش استرس
در اینجا چند پیشنهاد برای کاهش استرس آورده شده است:
ورزش منظم: ورزش به پیشگیری از تحلیل مفاصل و عضلات کمک کرده و سلامت روان را بهبود میبخشد.
رژیم غذایی مغذی: خوردن یک رژیم غذایی متعادل که شامل میوهها و سبزیجات فراوان باشد، میتواند التهاب را کاهش دهد و احساس بهتری به شما بدهد.
تمرینات ریلکسیشن: تکنیکهایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و ریلکسیشن عضلات تدریجی میتوانند به کاهش استرس و ترویج آرامش کمک کنند.
ارتباط با دیگران: حمایت اجتماعی برای کاهش استرس ضروری است. وقت خود را با دوستان و خانواده بگذرانید یا به یک گروه حمایتی بپیوندید.
مراقبه (Mindfulness): مراقبه شامل حضور در لحظه و مشاهده افکار و احساسات بدون قضاوت است.
خواب کافی: خواب کافی برای کاهش استرس و شل شدن عضلات بسیار مهم است.
نتیجهگیری
استرس و کمردرد دو مشکل به هم پیوسته هستند که میتوانند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما بگذارند. ورزش منظم، کشش عضلات و حفظ وضعیت مناسب بدن میتواند به کاهش کمردرد کمک کند، در حالی که تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن و تنفس عمیق میتوانند به کاهش سطح استرس کمک کنند.
اگر شما با کمردرد ناشی از استرس زندگی میکنید، بهتر است از یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مانند فیزیوتراپ یا مشاور کمک بگیرید تا راهنمایی و پشتیبانی ارزشمندی برای مدیریت این مشکلات دریافت کنید.